Westerbork

28 januari 2021:

Het ziet er grijs uit….wat gaat de dag ons geven? Weeronline denkt dat het nat wordt vandaag. Vanuit het raam denken we te zien dat het alleen maar miezert, dus we trekken er toch op uit. Als we buiten stappen is het wel meer dan miezeren. We rijden toch naar het voormalig kamp Westerbork. We zijn een keer eerder in Westerbork geweest en hebben toen het voormalig kamp overgeslagen omdat het zo slecht weer was. Als we de auto parkeren, dubben we even….maar we gaan het “gewoon” doen. Jassen dicht, regencapes aan en toch nog een paraplu mee, zodat er foto’s gemaakt kunnen worden.

Bij de parkeerplaats wordt al gevraagd om je telefoon uit te zetten, zodat de radiosterrenwacht geen last heeft van signalen die de telefoon geeft. We lopen via het Melkwegpad het bos in. Het is een mooie wandelroute, waarin de fascinerende wereld van het heelal en de grootste radiotelescopen van Europa centraal staan. De Westerbork Synthese Radio Telescoop is een uit veertien losse parabolische antennes bestaande radiotelescoop in de bossen. Het terrein waar de antennes opgesteld staan ligt naast het voormalige Kamp Westerbork. Halverwege de wandeling staan twee parabolen op een veld. We gaan ieder bij een parabool staan en fluisteren met ons gezicht naar de parabool iets en de ander kan dit dus gewoon verstaan. Het is eigenlijk best wonderbaarlijk. Geschiedenis, wetenschap en natuur ontmoeten elkaar op deze plek. 

Het regent inmiddels behoorlijk en we worden bijna automatisch stil hier. Het is bijzonder om dit te voelen. In Herinneringscentrum Kamp Westerbork krijgen we een beeld bij wat er in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog is gebeurd. Vanaf deze plek werden Joden gedeporteerd. Die geschiedenis is nadrukkelijk voelbaar door persoonlijke verhalen in tentoonstellingen die door het hele centrum verspreid staan. Meer dan honderdduizend slachtoffers zijn hier gevallen. Bij de wagon, waarin de mensen weggevoerd werden vanuit het kamp horen we de namen. 

Er zijn enkele originele bouwsels blijven staan, zoals de aardappelbunker, SS-schuilbunker, een gedeelte van barak 56 en de woning van de kampcommandant. Als we bij het Nationaal Monument Westerbork staan worden we geraakt door het verleden dat ineens heel dichtbij lijkt. Het is indrukwekkend om de restanten van de oude spoorlijn met de omgebogen rails zo te zien liggen. 

Midden op het kampterrein staat de Markering Schattenberg, ter herinnering aan de 20-jarige bewoning van dit kamp door Molukkers. Het is toch eigenlijk ook bijzonder dat de Molukkers hier ondergebracht werden als je weet wat zich hier allemaal heeft afgespeeld.

Stil lopen we via het bospad terug naar de auto. Langs het bospad staat een deel van het gedicht van Jan Campert op een enorme steen:

“De Achttien Doden

Een cel is maar twee meter lang
En nauw twee meter breed,
Wel kleiner nog is het stuk grond
Dat ik nu nog niet weet,
Maar waar ik naamloos rusten zal,
Mijn makkers bovendien,
Wij waren achttien in getal,
Geen zal de avond zien.”

Thuis zoeken we het hele gedicht op…De dichter Campert schreef  “De achttien doden” over achttien verzetsstrijders, die in hun cel op hun executie wachtten. Het heeft een indrukwekkende tekst.

We hebben koffie met een borrel verdiend en we eten daar een specialiteit uit Beilen bij. Het gebakje bestaat uit een bodem van bladerroomboterdeeg, gevuld met spijsroomvulling met daarop mandarijntjes, speciale perzikslagroom en afgedekt met een kapje van marsepein in de vorm van een kontje. Er moest destijds een naam worden bedacht voor dit mooi gewelfde gebakje. Grootmoeder bracht de oplossing: ”Het lijkt wel een Kontje!”.  Zo is in 1975 het Drents Kontje geboren.

Een stille groet,

Ria en Linda

De hemel huilt….